Puchar Narodów Afryki

12 października 2015 | Ostatnia modyfikacja: 13 lutego 2024

Historia Pucharu Narodów Afryki

afryka 2018 mundialPiłka nożna stała się w latach 40, 50 i 60 XX wieku w Afryce czymś więcej niż tylko sportem. W czasie dekolonizacji Afryki, sport odegrał rolę nauki przynależności do nowych państw, poczucia państwowości i utożsamiania się z danymi barwami i symbolami. Trzy lata przed mistrzostwami Europy w Afryce zorganizowano pierwsze rozgrywki o tytuł najlepszej drużyny na kontynencie afrykańskim.

W 1954 roku przedstawiciele Afryki po raz pierwszy zaczęli mieć ważny udział w kręgach FIFA. Już w  1953 zaczęły się poważne rozmowy w FIFA o przyznaniu głosu Afryce podczas w tej organizacji. Na 29. Kongresie FIFA w Bernie w Szwajcarii w czerwcu 1954 roku, Afrykę reprezentowali przedstawiciele Egipu, Sudanu, Etiopii i Republiki Południowej Afryki. To właśnie na tym Kongresie Afryka została uznana za grupę strefową z prawem posiadania po raz pierwszy przedstawiciela w Komitecie Wykonawczym FIFA. Funkcję tę przejął inżynier Abdel Aziz Abdallah Salem z Egiptu. Sprawy Afryki na Kongresie FIFA popierała Wielka Brytania, oraz kraje wschodnie. Utrudniała natomiast Argentyna.

W czerwcu 1956 roku na Kongresie w Lizbonie: Abdel Aziz Salem, Mohammad Latif, Youssef Mohammad (Egipt); Abdel Halim Mohammad, Abdel Rahim Shaddad, Badawi Mohammad Ali (Sudan) i Fred Fell (RPA) spotkali się 7 i 8 czerwca w hotelu Avenida i postanowili m.in. utworzyć Afrykańską Konfederację Piłki Nożnej, oraz zorganizować turniej między tymi trzema krajami w Sudanie w 1957 roku.

Zgromadzenie Konstytucyjne CAF odbyło się 8 lutego 1957 w Grand Hotelu w Chartumie w Sudanie. Obecni byli Abdel Aziz Salem, Mourad Fahmy, Galal Koreitem, Moustafa Kamel Mansour i Youssef Mohammad reprezentujący Egipt, Ydnekatchew Tessema, generał Aman Andom i Guebeyehu Double (Etiopia), Abdel Halim Mohammad, Abdel Rahim Shaddad, Badhamawi Mohaming Moham (Sudan) i Fred Fell (RPA).

Inżynier Salem został wybrany pierwszym prezesem CAF, podczas gdy Tessema, Abdel Halim i Fell zostali wybrani do komitetu wykonawczego jako członkowie, a Youssef Mohamed został pierwszym honorowym sekretarzem generalnym. Pierwszy Puchar Narodów Afryki rozpoczął się 10 lutego 1957 roku.

Pierwszy Puchar Narodów Afryki 1957

W pierwszej edycji Pucharu Narodów Afryki udział wzięły 3 reprezentacje: Egipt, Sudan i Etiopia. Powinna zagrać także Republika Południowa Afryki, ale ze względu na Apartheid i próbę stworzenia drużyny tylko z białych lub czarnych piłkarzy Reprezentacja RPA została zdyskwalifikowana (lub jak podają inne źródła sama zrezygnowała z udziału), a kilka lat później na 30 lat wykluczona ze struktur FIFA.

Etiopia zatem po dyskwalifikacji RPA awansowała do finału turnieju. Rozegrano zatem dwa mecze. Pierwszy półfinałowy, w którym Egipt pokonał Sudan 2-1, oraz finał gdzie Egipt pokonał Etiopię 4-0.

Co ile lat Puchar Narodów Afryki ?

Od początku rozgrywania Puchar Narodów Afryki odbywa się co dwa lata, ale w swej historii było kilka wyjątków. Związane to było z przejściem na organizację rozgrywek z lat nieparzystych na lata parzyste i na odwrót.  Wiązało się to z koniecznością organizacji Pucharu Narodów Afryki co rok lub co trzy lata. Takie sytuacje miały miejsce w latach: 1959 i 1962, 1962 i 1963, oraz 1965 i 1968,  a także 2012 i 2013. Kolejnym turniej po roku 2019 miał być rok 2021, lecz został przesunięty na rok 2022 z powodów ogólnoświatowej sytuacji. Później edycja 2023 odbyła się w 2024 roku.

Kiedy i gdzie najbliższy Puchar Narodów Afryki ?

Najbliższy Puchar Narodów Afryki odbędzie się w Maroku. Turniej zaplanowano w czerwcu i lipcu 2025 roku. Miasta-gospdoarze to: Casablanca, Rabat, Marakesz, Tangier, Agadir i Fez.

Terminarz eliminacji:

Runda wstępna : 18 – 26 marca 2024
1 i 2 kolejka: 2 – 10 września 2024
3 i 4 kolejka: 7 – 15 października 2024
5 i 6 koeljka : 11 – 19 listopada 2024

Ostatni Puchar Narodów Afryki odbył się w Wybrzeżu Kości Słoniowej w styczniu 2024 roku. Pierwotnie turniej ten miał odbyć się w dniach 23 czerwca-23 lipca 2023, ale ze względu na kłopoty organizatora przesunięto organizację.

Puchar Narodów Afryki 2025- transmisja.

W latach ubiegłych Puchar Narodów Afryki był transmitowany na antenach Eurosportu. Mecze były komentowane m.in. przez Andrzeja Strejlaua i Mateusza Borka. Edycję 2022 można było obejrzeć dzięki platformie streamingowej Viaplay. Puchar Narodów Afryki w 2024 roku w Polsce będzie można było obejrzeć na MEGOGO. Nie wiadomo kto będzie transmitował edycję w 2025 roku.

Klasyfikacja-Puchar Narodów Afryki w piłce nożnej oraz gospodarze:

 

L.pRok MistrzGospodarz 
11957EgiptSudan
21959EgiptEgipt
31962EtiopiaEtiopia
41963GhanaGhana
51965GhanaTunezja
61968Demokratyczna Republika Konga(Kongo Kinszasa) *6Etiopia
71970SudanSudan
81972Kongo (Kongo Brazaville) *6Kamerun
91974Demokratyczna Republika Konga (Zair) *6Egipt
101976MarokoEtiopia
111978GhanaGhana
121980NigeriaNigeria
131982GhanaLibia
141984KamerunWybrzeże Kości Słoniowej 
151986EgiptEgipt
161988KamerunMaroko
171990AlgieriaAlgieria
181992Wybrzeże Kości Słoniowej Senegal
191994NigeriaTunezja
201996RPARPA
211998EgiptBurkina Faso
222000KamerunGhana/Nigeria
232002KamerunMali
242004TunezjaTunezja
252006EgiptEgipt
262008EgiptGhana
272010EgiptAngola
282012ZambiaGabon/Gwinea Równikowa
292013NigeriaRPA
302015Wybrzeże Kości Słoniowej Gwinea Równikowapuchar narodów afryki 2015 *1
312017KamerunGabongabon puchar narodów afryki 2015 *2
322019AlgieriaEgipt *3
332022*4SenegalKamerun*3
342024*5Wybrzeże Kości Słoniowej Wybrzeże Kości Słoniowej  *3
352025  Maroko *3
362027  Kenia/ Tanzania/ Uganda 

 


*1 Pierwotnie turniej miał odbyć się w Maroko, lecz z powodu wirusa Ebola, Marokańczycy zrzekli się organizacji turnieju 3 miesiące przed startem.

*2 Pierwotnie w Libii, lecz na problemy wewnątrz tego kraju odebrano organizację Libii i ogłoszono nowy konkurs na organizatora. Wybrany został Gabon.

*3 Pierwotnie w Kamerunie ale pod koniec 2018 oraz początkiem 2019 doszło do kilku zmian, zmieniono gospodarza turnieju 2019 na Egipt. W związku z czym Kamerun został gospodarzem rozgrywek 2021 (które zostały jednak przeniesione na 2022 rok) , Wybrzeże Kości Słoniowej zostało zatem gospodarzem turnieju w 2023 roku (rozegrane w 2024), a  Gwinea  w 2025. Lecz CAF zadecydowała o odebraniu praw organizacji Gwinei i ogłoszono nowy proces wyłonienia gospodarza. 

*4 Pierwotnie w 2021 roku.

*5 Pierwotnie w 2023 roku.

*6 Obecne kraje Demokratyczna Republika Konga oraz Kongo występowały pod innymi nazwami.

Zwycięzcy według ilości tytułów:

7
egiptEgipt
   
5
kamerunKamerun
4ghanaGhana
   
3
nigeriaNigeria
 wksWybrzeże Kości Słoniowej
   
2
Demokratyczna Republika Konga
 algieriaAlgieria
   
1
Etiopia
 Maroko
 Kongo
 Tunezja
 RPA
 Sudan
 Zambia
 Senegal

Najwięcej razy turniej organizował Egipt 5 razy - 1959,1974,1986,2006, 2019

 

Najlepsi strzelcy w historii Pucharu Narodów Afryki:

18 bramek - Samuel Eto'o (Kamerun)

14 bramek - Laurent Pokou (WKS)

13 bramek - Rashidi Yekini (Nigeria)

12 bramek - Hassan El-Shazly (Egipt)